Przewoź dziecko tyłem do kierunku jazdy!

Gdybym mieszkał w Szwecji i pisał ten post 50 lat temu miałby on sens jak tłumaczenie tubylcom, że zimą pada śnieg. Tam każdy o tym wie. Gdybym mieszkał za wielką wodą w dzikiej Ameryce, gdzie ludzie z nadwagą strzelają do siebie przy każdej możliwej okazji (a czasem nawet bez okazji) ten post też byłby spóźniony o dobre parę lat. Mieszkam jednak w Europie, w pięknym kraju nad Wisłą i obawiam się, że wywoła niemałe zdziwienie, zaskoczenie, poruszenie, błogą obojętność. Niepotrzebne skreślić wedle własnych odczuć.

Z tematem fotelików RWF (fachowe określenie: rear way facing, czyli po polskiemu tyłem do kierunku jazdy) mierzę się kilka razy dziennie od 6 czy nawet 7 lat. Rzadko zdarza się, by klient przychodząc po fotelik w grupie 9-18 kg wiedział, że coś takiego istnieje. Jeszcze rzadziej zdarza się żeby wiedzę o takich fotelach nabył podczas wizyty u konkurencji. Szkoda. Takie fotele istnieją, takie fotele są najbezpieczniejsze. 

Żeby pisać o filozofii wożenia dzieci tyłem w "drugim" foteliku dobrze byłoby, żeby rodzice mieli świadomość skąd wzięła się grupa wagowa "pierwszego" fotelika, czyli 0-13 kg. Osobie, która wymyślała grupy homologacyjne winni jesteśmy co najmniej piwo. "Pierwsze" fotele, zawsze montowane tyłem do kierunku jazdy, w założeniu miały służyć własnie do 13 kg, czyli do wieku dziecka ok 2 - 2,5 roku. Według lekarzy jest to minimalny wiek, żeby w miarę bezpiecznie odwrócić dziecko i wozić je w fotelu przodem do kierunku jazdy. W tym wieku pojawiają się jako takie mięśnie szyi, kręgosłup dziecka staje sztywniejszy a głowa zaczyna być proporcjonalna do reszty ciała. W tym wieku jest szansa, że podczas czołowego zderzenia ciężar głowy nie zerwie kręgów szyjnych dziecka. Tyle teorii, bo w praktyce grupa 0-13 pozostaje tylko pomarańczową naklejką na foteliku. Producenci foteli robią "pierwsze" foteliki jakie robią i nie ma fizycznej możliwości, żeby zmieścić tam dwulatka. Ponadto dochodzi błąd rodziców, którzy często wystające nóżki kwalifikują jako wyznacznik do zmiany fotelika. Tudzież inne "bo mu niewygodnie". Tak czy inaczej zmiana fotela następuje na ogół w wieku 9 - 12 miesięcy, czyli lekko rok za wcześnie.

Foteliki RWF pozwalają na przewożenie dziecka tyłem do kierunku jazdy nawet do 25 kg, czyniąc je pięciokrotnie bezpieczniejszymi od fotelików montowanych przodem do kierunku jazdy. Na początek kilka suchych faktów:

• 66% wypadków to uderzenia czołowe, 32% uderzenia boczne, 2% uderzenia w tył samochodu
• W Niemczech procent odniesionych obrażeń podczas wypadków przez dzieci w wieku do roku życia jest niemal taki sam jak u dzieci w Skandynawii. Natomiast dzieci w Niemczech w wieku 1-4 lat odnoszą 5 ( ! ) razy więcej obrażeń niż dzieci w Skandynawii w tym samym wieku przy równej liczbie wypadków
• Dzieci pod względem fizjonomii nie są kopią dorosłych. Główka Twojego maleństwa jest nieproporcjonalnie duża do reszty ciała, natomiast mięśnie szyi u maluchów będące w stanie utrzymać głowę przy przeciążeniach oddziałujących przy uderzeniu z prędkością 50 km/h rozwiną się dopiero w wieku ok 2,5 lat
• Siły działające na szyję dziecka podczas zderzenia czołowego w fotelu montowanym przodem do kierunku jazdy są pięciokrotnie wyższe niż przy użyciu fotela RWF. 
• W fotelu FWF (forward way facing) przy zderzeniu czołowym z prędkością 50 km/h nacisk na szyję może wynieść nawet 200 kg.

Podczas uderzenia czołowego rozkład sił działających na dziecko jest całkowicie inny w zależności od użytego fotelika. Przy użyciu fotelika mocowanego tyłem do kierunku jazdy siły powstające w wyniku uderzenia przenoszone są z pleców i główki dziecka na oparcie i zagłówek fotelika. Dziecko wbijane jest w fotel absorbujący całą energię, działają na nie siły jakie my odczuwamy przy gwałtownym przyspieszaniu. Mocując fotel przodem do kierunku jazdy podczas wypadku korpus dziecka trzymany jest przez pasy fotelika, natomiast kończyny, a przede wszystkim głowa pozostaje bezwładna. Szyi dziecka nie chroni nic. Drodzy rodzice, poduszka powietrzna która jest w standardzie waszego auta tak samo jak wycieraczki i lampy przeciwmgielne nie jest po to abyście nie nabili sobie guza o kierownice. Jest po to, żeby podczas wypadku wasza głowa nie zerwała kręgów szyjnych. Dziecko poduszki powietrznej nie ma.
W Skandynawii dzieci są przewożone tyłem do kierunku jazdy jak najdłużej jest to możliwe (w Szwecji jest obowiązek przewożenia dziecka tyłem do czwartego roku życia), jak pokazują statystyki ma to przełożenie na bezpieczeństwo przewożonych dzieci. W Polsce wielu rodziców - i bardzo słusznie - kupuje fotele sprawdzone przez różne instytuty jak np. ADAC, wierząc że znana firma i odpowiednia ilość gwiazdek jest gwarantem bezpieczeństwa. Jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę, że podczas wypadku w foteliku mocowanym przodem do kierunku jazdy inne będą konsekwencje dla dziecka rocznego, a inne dla 3 letniego.

Na koniec crash testy fotela BeSafe izi combi x3 oraz Jane Exo. Oba fotele z czterema gwiazdkami ADAC, oba teoretycznie tak samo bezpiecznie. Na początek Exo:

I combi:

Mam świadomość, że dobre fotele RWF (typu besafe izi combi, cybex sirona czy inny britax max way) sporo kosztują . Alternatywą dla takich fotelików są typowe fotele 0-18. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to , czy producent pozwala przewozić dziecko do 13 kg tyłem. W tych lepszych tak jest, w tych gorszych zdarza się że tylko do 10 kg i taką opcje odpuście, bo nie ma sensu. Po przekroczeniu wagi wyznaczonej przez producenta fotel należy odwrócić i do 18 kg wozić przodem.  Jeśli przesadzicie 9-kilowe dziecko do 0-18 z opcją tyłem do 13 kg dajecie dziecku jeszcze przynajmniej rok najbezpieczniejszego sposobu przewożenia. Z ciekawych modeli w tej grupie: britax firstclass, maxi cosi opal.