Czarny PR czy nie? To nieważne.

Emocje związane z taśmami britaxa już opadły, więc może czas na chłodniejszą analizę ostatnich wydarzeń. Co jest pewne? Że oberwało się poduszkowcom. Że ADAC dał ciała. Że klienci zostali zrobieni w jajo. Że ci, którzy powinni dawno temu się wypowiedzieć nie zrobili tego. Że teraz, na fali emocji, każdy jest mądry. Poniższy tekst kieruję oczywiście do rodziców, ale również i do tych którzy twierdzą, że nie obchodzą mnie żadne analizy - sranalizy. Obchodzą mnie i to bardzo, tylko wyobraźcie sobie, że żeby dostać takie rzeczy to trzeba na głowie stanąć. Nie da się ich znaleźć w super expressie czy innym metro.

Strzał, który dostał kiddy, a rykoszetem i cybex na pewno jest bolesny. Firmy półkowe mają około 10% rynku w tym segmencie fotelików. Dużo, mało? Ciężko powiedzieć. I trochę szkoda, że ludzie od razu doszukują się czarnego PR. Przecież w fotelu z taką ilością wyróżnień, nagród i gwiazdek nie powinno się zdarzyć, że dziecko wypada z fotelika i nie ma znaczenia czy to był jeden obrót czy osiem. Po prostu nie powinno. Jest to tylko kolejny dowód na to, że te fotele były (są) robione pod testy, w których jesteśmy zakochani. Pytanie tylko kto jest temu winien? Producent, że wykorzystał zaślepienie i durną miłość do gwiazdek, czy klient który się nie zastanawia co kupuje. Dachowanie w tym fotelu to najmniejszy problem, bo jak słusznie zostało zauważone nie zdarza się często. Ale ktoś w brutalny sposób pokazał, że gwiazdki to nie wszystko i warto się zastanowić co się kupuje. Mnie bardziej boli, że nikt nie pokazał jakichkolwiek naukowych analiz. Boli mnie to, że nikt kto ma cokolwiek do powiedzenia o fotelach w tym kraju nie zająknął się nawet pół słowem. Kto miał się odezwać? Oczywiście ci, którzy o fotelach wiedzą (prawie) wszystko. A stamtąd cisza jak makiem zasiał, tylko teraz jak temat się zrobił na czasie jakieś pobąkiwania, że na szkoleniach zwracali uwagę. Tyle, że szkolenia są dla ludzi zawodowo związanych z branżą, a tym jak widać nie na rękę przekazywać dalej jakiekolwiek zastrzeżenia. Kasa jest kasa, sklep ma zarobić, a niekoniecznie wypuścić rodzica z dobrym (czytaj bezpiecznym) fotelem, co zrobić. Dlatego posypcie panowie inżynierowe głowę popiołem, przyjmijcie na spokojnie to co tu przeczytacie i wyciągnijcie wnioski na przyszłość. Nie nazywam siebie fachowcem od biowszystkiego. Jestem tylko sprzedawcą fotelików. Ale myślę, że po skończeniu studiów na kierunku fizyki, mam troszkę większe pojęcie o tym co się dzieje z ludzkim ciałem podczas wypadku, niż sprzedawca w sieci sklepów o dużej rotacji pracowników. Nie jest też dla mnie zrozumiałe wasze tłumaczenie, że nie będziecie nic wyrokować, bo nie ma żadnych analiz naukowych na ten temat. Otóż są, mam je w ręku i pochodzą z zeszłego roku. Opierają się o badania ADAC oraz projekt CASPER, skupiający największe fotelikowe głowy na świecie i mający dane z dużej ilości rzeczywistych wypadków z udziałem dzieci. Nie dotyczą one dachowania, dotyczą zagrożeń jakie niesie za sobą najzwyklejsze w świecie zderzenie i porównania dwóch systemów zabezpieczeń jakimi są fotele z własnymi pasami i fotele z poduszką. Część z tych dokonań inżynierów pozwolę sobie upublicznić.

Poniżej dwa wykresy. Pierwszy dotyczy procentowego podziału na rodzaj obrażeń odniesionych przez dzieci zapięte w fotel montowany przodem do kierunku jazdy z klasyczną uprzężą biorących udział w wypadkach. Badana grupa to 116 dzieci, a dane pochodzą z wywiadów dotyczących rzeczywistych zderzeń czołowych:

Wyraźnie widać, że najbardziej zagrożona jest głowa dziecka. Pozostałe części ciała, są chronione w podobny sposób.

Drugi wykres przedstawia obrażenia i ich ilość, które są wynikiem rzeczywistych wypadków i dotyczą dzieci, które były przewożone w fotelikach z barierą. Badana grupa to zaledwie 34 dzieci. Wynika to z faktu, że fotele z tym rodzajem zabezpieczeń nie są tak powszechne jak fotele z pasami 5-punkowymi.

Co nam mówi ten wykres? Po pierwsze jest czarno na białym, że użycie bariery zwiększa ryzyko urazów brzucha (abdomen) oraz klatki piersiowej (chest). Wspominałem o tym we wcześniejszych postach, teraz przedstawiam wyniki z życia wzięte. Nie do końca widać na tym wykresie, przewagę foteli z półką nad fotelami z uprzężą w kwestii ochrony górnych partii ciała dziecka (neck, head). Skąd to się bierze? Otóż stąd, że uszkodzenie kręgosłupa jest złożonym procesem, na który może mieć wpływ bardzo wiele czynników, a przedstawione w reklamowych animacjach cudowne działanie poduszki ma się nijak do rzeczywistości.

Teraz troszkę cyferek. Test wykonano na ławce, takiej jakiej używa się podczas testów homologacyjnych z manekinem Q1. Do testów wzięto fotel z uprzężą na isofixie, dwa fotele montowane pasami (z czego jeden to wersja ekonomiczna z kredkami i flamastrem gratis) i cztery różne poduszkowce. Zmierzono przemieszczenie się głowy, siła jaka działa na głowę, ryzyko obrażeń głowy, siły działające na szyję, ryzyko obrażeń szyi, siły działające na klatkę piersiową, odkształcenia klatki i ryzyko jej obrażeń.

Co nam mówi ta tabelka? Pierwszy wniosek, to taki że w fotelu z kredkami w komplecie wskaźnik obciążenia głowy HIC przekracza 1000, czyli pułap obrażeń śmiertelnych. Warto o tym pamiętać, wybierając ładny fotel w dobrej cenie. 
A co z poduszkowcami? Całkiem niski poziom przemieszczania się głowy (zapewne będący wynikiem walnięcia twarzą o poduszkę) oraz niski poziom ruchu klatki piersiowej (zapewne będący wynikiem walnięcia korpusem o poduszkę). Z drugiej strony mamy wysokie obciążenia szyi i klatki piersiowej. W porównaniu do foteli z pasami, ochrona głowy jest na podobnym poziomie natomiast ochrona szyi oraz korpusu dziecka wypada znacznie gorzej.

Następna tabela to porównanie sił działających na głowę, szyję i korpus dziecka oraz ryzyka odniesienia obrażeń w fotelach z poduszką, względem fotela z pasami 5-punktowymi.

Na szybko, kryterium HIC dotyczy obrażeń głowy i ryzyka utraty życia z nimi związanymi. NIJ mówi o obrażeniach szyji, natomiast chest VC dotyczy obrażeń klatki piersiowej. Jeśli ktoś ma ochotę wgłębić się co dokładnie znaczy dany skrót, zapraszam do lektury. Do badania wzięto dwa fotele z różnymi poduszkami i dwa manekiny Q1 i Q3 odpowiadające minimalnemu i maksymalnemu wiekowi dziecka przewożonego w foteliku z tym rodzajem zabezpieczeń. Linia na poziomie 100% odnosi się do fotela z pasami. To co jest nad nią oznacza,  że dana siła, prędkość czy inne opóźnienie jest na wyższym poziomie niż w fotelu z pasami o tyle procent ile wskazuje wykres. Analogicznie to co jest poniżej 100% oznacza, że dana siła, opóźnienie czy ryzyko są niższe. To teraz się pytam: gdzie ta rewolucja? Nie widzę żadnych przesłanek mówiących o tym, że poduszka lepiej chroni dziecko. 

Nie mam wiadomości jakie fotele zostały wzięte do testów.

Wnioski, które wynikają z porównania, którego część tutaj przytaczam są następujące:  fotele z poduszką nie obniżają ryzyka urazów kręgosłupa, jak to było i jest przedstawiane. Użycie poduszki znacząco zwiększa ryzyko obrażeń klatki piersiowej i brzucha. Procedury i manekiny testowe nie są przygotowane na testowanie tego rodzaju zabezpieczeń.

Gdzieś tam wyczytałem, żeby nie szafować hasłami, że ADAC się skończył. Daleki jestem od tego, ale sam sobie w nogę strzelił. Po co były te testy? Podane wyniki wyglądają tak jakby masę zmierzyli w centymetrach. Na pewno ich wizerunek ucierpiałby dużo mniej gdyby głośno powiedzieli: nie będziemy testować tych foteli, bo na obecną chwilę nie potrafimy tego zrobić. Wystarczyłoby to. 

I na koniec: nie byłoby tej całej aferki, gdyby przewożenie dziecka w fotelach tyłem do kierunku jazdy byłoby rzeczą normalną. Ktoś gdzieś napisał, że wszystkie fotele mają jakieś wady. Zgadzam się z tym, tyle tylko, że fotele RWF mają ich najmniej.

Dane, wykresy i pełne opracowanie można znaleźć TUTAJ